Алматы – Қазақстанның ең ірі қаласы және бұрынғы астанасы. Тянь-Шань тауларының етегінде орналасқан бұл мегаполис 1,8 миллионнан астам тұрғынымен (2023 жылғы мәлімет бойынша) елдің мәдени, экономикалық және ғылыми орталығы. Қаланың ресми сайтындағы мәлімет бойынша, Алматының жалпы ауданы 682 шаршы шақырымды құрайды.
Бай тарихы бар көне қала
Алматының тарихы 10 ғасырдан астам уақытқа созылады. Қаланың іргетасы 10 ғасырда қаланған деп есептеледі. Алматы Ұлы Жібек жолының бойындағы маңызды сауда орталығы болған. 1854 жылы Верный бекінісінің салынуымен қала ресейліктердің отарлауына ұшырады. Кеңес дәуірінде Алматы Қазақ КСР-нің астанасына айналды. 1997 жылы астана Астанаға (қазіргі Нұр-Сұлтан) көшірілгенімен, Алматы әлі күнге дейін Қазақстанның маңызды қаласы болып қала береді.
Қарқынды дамып келе жатқан экономика
Алматы – Қазақстанның экономикалық локомотиві. Қалада ірі компаниялардың штаб-пәтерлері, қаржы институттары, сауда орталықтары мен өндіріс орындары шоғырланған. 2022 жылғы мәліметке сәйкес, Алматының өңірлік жалпы өнімі (ӨЖӨ) 26,5 трлн теңгені құрады. Қала экономикасының негізгі салалары – қаржы, сауда, көлік және логистика, құрылыс және өндіріс. Алматы Қазақстанның ғылыми және білім беру орталығы да болып табылады. Қалада көптеген университеттер, ғылыми-зерттеу институттары мен жоғары технологиялық компаниялар орналасқан.
Мәдениет пен туризмнің орталығы
Алматы – Қазақстанның мәдени және туристік орталығы. Қалада 80-нен астам мәдениет мекемесі бар, оның ішінде Қазақстанның ең көне және ең ірі опера және балет театры – Абай атындағы опера және балет театры. Қаланың тағы бір көрнекті мәдени нысаны – Қазақстан Республикасының Орталық мемлекеттік музейі. Мұнда Қазақстанның тарихы мен мәдениетіне қатысты 200 мыңнан астам экспонат сақтаулы.
Алматыда сондай-ақ көптеген көркем галереялар мен жекеменшік театрлар бар. Қаланың көрікті жерлерінің қатарында Көк Төбе аттракциондар паркі, Республика алаңы және Медеу спорт кешені бар.
Алматы маңындағы табиғаты әсем жерлер де туристерді қызықтырады. Іле Алатауы ұлттық паркі тау шаңғысы курорттарымен, Үлкен Алматы көлі таза ауасы және әсем көрінісімен ерекшеленеді.
Алматы қаласының мәдениет басқармасының мәліметі бойынша, 2023 жылы Алматыға 2 миллионнан астам турист келді, бұл қаланың туристік әлеуетінің жоғары екенін көрсетеді.
Инфрақұрылым және көлік
Алматыда дамыған инфрақұрылым бар. Қалада халықаралық әуежай – Алматы халықаралық әуежайы жұмыс істейді. 2023 жылы әуежай 7,5 миллионнан астам жолаушыға қызмет көрсетті. Алматы-2 теміржол вокзалы – Қазақстандағы ең ірі теміржол вокзалы. Сайран автовокзалы қаланың негізгі автовокзалы болып табылады.
Қалада қоғамдық көлік жүйесі жақсы дамыған. Автобустар, троллейбустар қаланың барлық аудандарына қатынайды. Алматы метросы 2011 жылы ашылды және қазіргі уақытта 11,3 шақырымды құрайтын бір желісі мен 9 станциясы бар. Метрополитеннің ресми сайтындағы ақпаратқа сәйкес, 2023 жылы метромен 35 миллионнан астам жолаушы тасымалданды.
Қиындықтар мен болашаққа деген үміт
Алматы бірқатар қиындықтарға тап болуда. Олардың ішіндегі ең өзектілері – ауаның ластануы, көлік кептелістері және тұрғын үй бағасының қымбаттауы. Алайда, қала әкімшілігі бұл мәселелерді шешу үшін белсенді жұмыс істеп жатыр. Алматының болашағы жарқын. Қала экономикасының өсуі, мәдениетінің дамуы және инфрақұрылымының жақсаруы жалғаса береді деп күтілуде.
